Tescillendi değeri düştü

Türkiye’de coğrafi işaret alan 3 üründen birisi olan Malatya Kayısısı’nda ihracatın kilogram değeri düştü. 2016'da 3,6 dolara ihraç edilen Malatya Kayısı 2017’de 2,8 dolardan alıcı buldu. Böylece AB statüsünde tescil alan bir ürünün ilk kez kg başı ihracat değeri düştü.

Afyonkarahisar - Malatya Kayısının 7 Temmuz 2017’de Avrupa Birliği’nden tescil aldığını ifade eden Yöresel Ürünler ve Coğrafi İşaretler Türkiye Araştırma Ağı (YÜciTA) Başkanı Yavuz Tekelioğlu, AB tescilli coğrafi işaret alınan ürünlerin ihracat başı kilogram değerinin yükseldiğini vurguladı. AB statüsünde coğrafi tescil alıp fiyatı düşen ilk ve tek ürünün Malatya Kayısısı olduğuna dikkat çeken Tekelioğlu, “AB statüsünde tescil alıp ihracat değeri yükselen bir sürü ürün var. AB tescili öncesi Malatya kayısının ihracatı başı kilogram değeri 2016’da 3,6 dolar iken, tescil sonrası 0,8 dolarlık bir değer kaybı yaşayarak kilogram değeri 2,8 dolara düştü. Burada yüzde 22’lik bir değer kaybı söz konusu. Dünyada ilk defa tescil almış bir ürün değerinin üstünde ihraç edilmesi gerekirken değerinin altında ihraç edildi” diye konuştu.

AB tescili alınmasına rağmen coğrafi işaret amblemi yok

Malatya Kayısısının AB statüsünde tescil almasına rağmen coğrafi işaret ambleminin kullanılmadığını kaydeden Tekelioğlu, “AB statüsünde tescil almış ürünlerimiz arasında yer alan Malatya Kayısısında coğrafi işaret ambleminin kullanılmaması üzücü. Bu konuda yetkililerin gerekli hassasiyeti göstermesini bekliyoruz” diye konuştu. Dünya Coğrafi İşaretler İttifakı (OriGIn) Yönetim Kurulu Başkanı Claude Vermot ise coğrafi işaretlerin söz konusu ürünleri koruduğunu ve ekonomik değerini artırdığının altını çizerek , “AB statüsünde tescil almış bir ürünün ekonomik değeri ortalama 2,3 kat artış gösteriyor. Bu oran ürünün niteliklerine göre farklılık arz edebiliyor. Jura bölgesinde yaklaşık 14 bin kişi comte peynirinin tescillenmesiyle istihdam edildi” dedi. Özellikle üreticilerin kısa yoldan daha yüksek gelirler elde edebilmesi için coğrafi işaretlerin önemli bir konumda yer aldığını söyleyen Vermot, “Fransa’nın gıda alanında ürünlerinin yüzde 65’i uluslararası tescile sahip, bu kapsamda coğrafi işaretlerde elde ettiği gelir ise 23,3 milyar euro. Ayrıca coğrafi işaret alan ürünler kendi alanında diğer ürünlere göre yüzde 58 oranında daha fazla alıcı buluyor” dedi.

Fransa'da coğrafi işaretli peynir sektörünün cirosu 1,6 milyar euro

Coğrafi işaretlerin Dünya’daki öneminin giderek arttığını belirten İzmir Ticaret Borsası Başkan Danışmanı Pınar Nacak, bu modelin kırsal kalkınma ve ekonomik büyümede etkili olduğunu ifade etti. Dünya’da 8 bin dolayında coğrafi işaret almış ürünün bulunduğunu anlatan Nacak, “ Fransa'da coğrafi işaretli peynir sektörünün cirosu 1,6 milyar euro. Bu rakam ülkede toplam peynir cirosunun yüzde 25’ine denk geliyor. Coğrafi işaretli peynirlerin satışı ortalama 14,31 euro iken diğer peynirlerin satışı ise 8,68 euro. Bazı ürünler için bu rakamlar yüzde 65’e çıkan bir fiyat farkı demek" şeklinde konuştu. Özellikle Türkiye’nin coğrafi işaretli ürünler konusunda önemli bir potansiyele sahip olduğunu kaydeden Nacak, tescil sonrası yönetişim-etkileşim süreçlerinin önem arz ettiğinin altını çizdi

3 tescil var 14 ürün ise AB statüsünde tescil bekliyor

Avrupa Birliği coğrafi işaret tescil başvurularında 3 ürünün bulunduğunu anımsatan Türk Patent ve Marka Kurumu Coğrafi İşretler Daire Başkanı Hakan Kızıltepe şunları söyledi, “Avrupa Birliği tescil statüsünde bekleyen 14 başvurumuz var. Biz burada daha yoğun bir görev almak istiyoruz sonuçta ciddi bir uzmanlık kapasitemiz var. Üreticiler başvuru yapmadan önce bizimle irtibata geçsinler böylece başvurunun daha da olgunlaştırılması açısından bizim birikimlerimizden de faydalanmaları süreçlerini daha fazla hızlandırır. Yıllardır AB komisyonunda bekleyen başvurularımız var bu süreci hızlandırmak için karşılıklı müzakereler içerisindeyiz.”

Sebep kur kaynaklı

Malatya Ticaret Borsası Genel Sekreteri Abdulvahap Bulgurlu ise kayısı fiyatlarının düşmesindeki ana sebebin kur kaynaklı artışlar olduğunu ifade ederek, “Kayısı üretiminde verim 2017’de 2016’ya göre yüksekti. Ancak kilogram başı ihracat rakamındaki düşüşün ana nedeni kur sebebi ile indirim istiyen ithalatçı firmalara karşı ortak bir tutum sergilenmemesi. Ürünü ihraç eden yerli firmalar ortak bir payda da buluşup hareket etselerdi bu ürünün kilosu 4 doları bile geçerdi” dedi.