Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu, TBMM Genel Kurulunda Kabul Edilerek Yasalaştı

Gümrük ve Ticaret Bakanı Tüfenkci, Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu ile yaklaşık 3,2 milyon tacir ve esnafın daha kolay finansmana erişeceklerini söyledi.

Bakan Tüfenkci, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından hazırlanan Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu Tasarısının dün akşam TBMM Genel Kurulu’nda yasalaştığını belirterek; KOBİ’lerin yanı sıra tacir, esnaf, çiftçi, üretici örgütü ve serbest meslek erbabının getirilen yeniliklerden istifade edeceğini belirtti. Tüfenkci, ticari aktörlerin finansmana erişiminin kolaylaşması sonucunda da daha fazla üretim ve yatırım yapılabileceğini söyledi. 

Bakan Tüfenkci, ülkemizde özellikle KOBİ’lerin gelişimlerini olumsuz etkileyen çeşitli unsurlar bulunduğunu, bunların başında da finansmana erişimde yaşanan güçlükler geldiğini ifade etti.

Toplam girişim sayısının %99,8’ini, istihdamın %74,2’sini, maaş ve ücretlerin %54,7’sini ve cironun %63,8’ini KOBİ’lerin oluşturduğunu ve ihracatımızın yaklaşık %55’inin KOBİ’lerimiz tarafından gerçekleştirildiğini hatırlatan Tüfenkci, “İşletmeler ticari faaliyetleri için gerekli finansmanı finansal kuruluşlardan temin ettikleri kredilerden sağlıyor. Ancak, verilen kredilerin karşılığında talep edilen teminatlar, KOBİ’lerin finansmana erişiminde önemli zorluklar oluşturmakta. Çünkü, işletmelerin sermaye yapısı ile, bankalar tarafından rehin olarak kabul edilen varlık türleri arasında önemli farklılıklar bulunmakta. Dünya Bankası verilerine göre KOBİ’lerin varlıklarının yüzde 44’ü makine, ekipman vb. taşınırlardan, yüzde 34’ü ise alacaklardan oluşmaktadır. Taşınmazlar ise bu işletmelerin varlık yapısında yalnızca yüzde 22’lik bir paya sahip. Yani, KOBİ’lerin sermaye yapıları ağırlıklı olarak taşınır varlıklardan oluşuyor. Buna karşın finansal kuruluşlar tarafından talep edilen teminatların %73’ü taşınmaz varlıklardan meydana geliyor. İşte biz bu Kanunla, kredi piyasalarında etkinsizliğe sebebiyet veren sermaye-teminat uyumsuzluğunun önüne geçmeyi hedefliyoruz.” dedi. 

1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girecek Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu ile finansmana erişimin kolaylaştırılmasında büyük bir adım atıldığını kaydeden Tüfenkci, “Kanunun hazırlık sürecinde yurtiçi paydaşlarla bilgi, görüş ve tecrübe paylaşımında bulunduk, Dünya uygulamalarını inceledik. Tüm bu çalışmalar neticesinde, piyasanın ihtiyacına cevap veren önemli bir reformu hayata geçirmiş olduk.” dedi. 

- Yeni Kanun neler getiriyor?

Ticari İşlemlerde Taşınır Rehni Kanunu hakkında bilgi veren Tüfenkci, yeni Kanun ile tacir, esnaf, çiftçi, üretici örgütü ve serbest meslek erbabının taşınır rehni karşılığında kredi kullanabileceğini belirtti. 

Kanunda yer alan düzenlemeleri özet olarak değerlendiren Tüfenkci’nin açıklamalarında aşağıdaki hususlara yer verildi: 

- Rehin karşılığı finansman sağlayabilecek kredi müesseselerinin kapsamı genişletilerek bankalar ve finansal kuruşların yanı sıra, kredi ve kefalet sağlayan kamu veya özel kurum ve kuruluşları da kredi kuruluşları kapsamına alındı.

- Tacir, esnaf, çiftçi, üretici örgütü ve serbest meslek erbabı, kredi kuruluşundan taşınır rehni karşılığında kredi kullanabilecektir. Ayrıca, tacir ve esnafların birbirlerinin yatırımlarını finanse edebilmelerine de imkân sağlandı.

- Rehin sözleşmesi elektronik veya yazılı olarak düzenlenebilecek.

- Rehin tutarına üst limit getirerek tüm taşınırlar yerine ihtiyaç kadar taşınırın rehnedilmesi zorunlu kılındı.

- Yabancı para birimi üzerinden rehin kurulabilmesine imkan sağlandı.

- Rehne konu taşınır varlığın birden çok rehne konu edilebilmesi mümkün hale geldi.

- Rehin verenin rehne konu taşınır varlık üzerindeki tasarruf yetkisi kısıtlamaları kaldırılarak, bu taşınırdan azami surette istifade edebilmesine imkân sağlandı.

- Finansmana erişimde güvence olarak kullanmak üzere, stok ve alacakların yanı sıra, hammadde, kazanç ve iratlar, kira gelirleri, lisans ve ruhsatlar, ticari plaka ve ticari hat ile ticari projeler teminat olarak gösterilebilecek.

- Ticari işletme ve esnaf işletmelerinin taşınır varlıklarının borcu karşılaması halinde, işletmenin tamamı üzerinde rehin tesis edilmesi yasaklandı.

- Kendi mevzuatları gereğince tabi olduğu onayın alınması durumunda, lisans ve ruhsatların rehni mümkün hale getirildi. 

- İşletmelerin müstakbel taşınır varlıkları ile bunların getirileri üzerinde de rehin hakkı tesisine imkan sağlandı.

- Rehin hakkının tesisi ve rehinli taşınırlara ilişkin aleniyetin sağlanması amacıyla Rehinli Taşınır Sicili kurulacak. Bu sicil Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından ya da Bakanlıkça yetkilendirilecek bir kurum ya da kuruluş tarafından kurularak faaliyet gösterecek.

- Rehinli taşınır sicili diğer Kanunlar çerçevesinde kurulan sicil sistemleri ile entegre edilecek.

- Aynı taşınır varlık üzerinde rehin hakkının tarafların iradesi doğrultusunda ilerleyen ya da sabit dereceli rehin sistemi olarak kurulabilmesi imkanı getirildi.

- Rehin sözleşmesi taraflarının hak ve yükümlülükleri belirlendi.

- Rehne konu taşınırın değerinin tespiti amacıyla taraflara ekspertiz hizmetlerinden yararlanma imkânı sağlandı.

- Rehnin paraya çevrilmesi sürecinde yaşanan zaman ve değer kayıplarını asgari seviyeye indirmek amacıyla hızlı ve etkin bir paraya çevrilme mekanizması olarak alacaklı icra dairesinden rehinli taşınırın mülkiyetinin devrini talep etme hakkı getirildi.

- Rehin alacaklılarının alacağını tahsil etmesini zorlaştıracak durumların vuku bulmasını engellemek amacıyla belirli hallerde rehin verene adli para cezası öngörüldü.

- Rehin sözleşmelerinin tanzimi ile sicile tescil işlemleri, vergi ve harç gibi mali yükümlülüklerden muaf tutuldu.

- Uygulamada çeşitli sorunlara yol açması ve etkin bir uygulama alanının bulunmaması nedeniyle 1447 sayılı Ticari İşletme Rehni Kanunu yürürlükten kaldırıldı.