Orduzu mahallesinde tarihi bir çınar var…
Yaşı kesin olarak bilinmiyor…
Bin yıl diyende var, 400 Yıl diyende…
Hatta, Malatya Serdarı Hüseyin Gazi’nin oğlu efsaneleşen Seyit Battalgazi’nin bu çınar ağacını diktiği de rivayet edilir.
Bakınız kısa süre önce Belediye kaynakları Tarihi çınar hakkında şunları yazıyor:
“Battalgazinin Çınarı” olarak bilinen çınar ağacı Malatya’ya 6 km uzaklıkta Orduzu -Çarşıbaşı Mahallesi, Çınarçeşme Mevkii’nde yer almaktadır. Ağacın gövde kalınlığı 7.20 metre olarak ölçülmüştür. Boyu yaklaşık 15 m olan ve yaşı kesin olarak bilinmemekle birlikte oldukça yaşlı olduğu görülmüştür. İçi boşalan ağacın ana gövdeden iki dala ayrıldığı görülmüştür. Dalların gövde sürgününden büyümüş 8-10 m boyunda yan dalları mevcuttur. Ağacın gövdesi iç kısımdan çürümüş ve büyük kovuklar oluşmuştur. Ağacın kök kısmı taş bir duvar örülerek sağlamlaştırılmıştır. Ağacın etrafında gözler halinde su akmaktadır. Battalgazi Çınarı’nın bulunduğu alan çınar ağacı ve yanındaki pınardan oluşan bir ziyaret yeridir. Ağacın kök kısmında büyük bir oyuk bulunmaktadır. Rivayete göre 8.yüzyılda yaşadığına inanılan Battalgazi, hayvanlarını buraya sulamaya getirmiş, suladıktan sonra elindeki çınar çubuğunu suyun kenarına dikmiş ve o çubuktan da bugünkü çınar ağacı yetişmiştir.”
Malatya’yı 1900’lü yıllardan başlayarak anlatan ve yazan Sami Fenercioğlu üstadımız 1938 yılında Orduzu Kasabasındaki bu Çınar ağacına mahalle halkı ile birlikte gittiği bir anısını şöyle yazmaktadır:
“Eski dönemlerde, Belirli subaşlarına, ziyaret yerlerine, Mahallece topluca gidilirdi.
Ulaşım çok kolay olmuyordu, zira yollar patikaydı ve motorlu vasıtalar yok denecek kadar azdı. Faytonlar revaçtaydı ya da demirden çemberli tekerleri olan taş arabaları vardı.
Adaklar olurdu, ziyaret yerlerine gidenler, dileklerini olması için adakta bulunur, dilekte olunca, Piknik için vesile oluşurdu.
Hazırlıklar günler önceden başlıyordu, Genel de semaverler çaydanlıklar ve bardaklar tertiplenir, pilav ve kavurma tenceresi, pirinç, yağ, şeker, peynir vs hazır hale getirilir.
Yola çıkacak fayton ve taş arabaları tembihlenir. Geliş ve dönüş saatleri ayarlanırdı.
Çok erken saatte yola çıkmak üzere sabah karanlığında uyanırdık, çıkınlar sepetleri, taş arabasına, gençler çocuklarla birlikte yerleştirilir, konu komşu araba ve faytonlara paylaştırılırdı.
Orduzu Çınar ağacı oldukça yaşlı muhteşem bir ağaçtı dalları geniş bir alanı gölgeliyordu,
Hemen yakınından tertemiz suyu olan dere akıyordu. Biraz ilerde de kaynak suyu vardı
Çınarın dalların gençler isimlerini kazımışlardı. Bir tarihte yıldırım düşmüş koca gövdesini ikiye ayırmıştı.
Birlikte getirilen yiyecek içecek ağacın kovuğuna istiflenir hemen etrafına, minder, yastık, kilim serilip yerleşilip hanımlar kahvaltı hazırlığına başlardı. Çocuklar etrafa yayılıp koşuşturmaya başlıyor, pabuçlarını çıkarıp dereye ayaklarını sokarak serinliyorlardı.
Adak evvelden kestirilir, Öğlen de yenecek şekilde kavrulmak üzere hazırlanırdı. Tecrübeli analar hazırlığa başlar, ocaklar yakılır, bir taraftan pirinç pilavı yapılırken, etler kavrulur, salatalar, ayran cacık, kavun-karpuz ve de Peynir helvası büyük coşku ile hazırlanırdı. O nefis tandır ekmeği ile sofra düzenlenirdi. Önce çocuklara servis yapılır, topluca yemeğe oturulur, yemekler yenir, kap kacak toplanıp derede yıkanıp kaldırılır, istirahata geçilir. Namaz vakti ise namaz kılınır yaşlılar bir kenarda Uyurdu.
Dönüş saatine yakın arabaların atları yemlenir suları verilir, arabalara faytonlara yerleşilir neşe içinde dönülürdü. ”
Meslek hayatımız boyunca Orduzu’daki Çınar hakkında onlarca haber yaptık ve yazdık…
Sahipsizliğe, terk edilmişliğe karşın, tarihi bir değere neden sahip çıkılmadığına dikkat çekmeye çalıştık. Kimi kaynaklara göre bin yıllık bir geçmişi olan Çınar ağacına ilgi gösteren olmadı. Birkaç kez yangın tehlikesi atlattı. Yine de tınlayan çıkmadı.
Taki Battalgazi Belediye Başkanı Selahattin Gürkan Çınar’a sahip çıkıp proje hazırlayana kadar.
Çınar projesine DAP destek verdi… Önce Çınar korumaya alındı, ardından su kaynağı düzenlenerek doğaya özgü bir kanal yapıldı. Kanal etrafına da piknik alanları oluşturuldu.
1938 Yılında Sami Fenercioğlu’nun anı olarak yazdığı Çınar alanı Park olarak hizmete açıldı. Yüzlerce aile eskiden olduğu gibi bu günde Çınar alanına piknik yapmaya hatta iftar açmaya gidiyor.
Battalgazi Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’ı tarihi bir değere sahip çıktığı için samimi olarak kutluyorum.
Orduzu’daki Çınar ağacını kurtardığı için…
Çınar ağacının etrafını da park olarak düzenlediği için.
Malatya’ya özgü projeleri hayata geçirdiği için…
Tebrikler Başkan, yolun açık olsun…
YORUMLAR