Beydağları boş ve kıraçtı...
Yan yana dizilmiş önlerinde ağaçları olan gecekondular Malatya'ya bakıyor...
Her gecekondunun ağaçları ve bahçeleri vardı.
Yukarıdan Malatya ovasını seyreden bu yapılar Karakaya Baraj gölünü bile görüyordu.
Malatya henüz Büyükşehir olmamıştı, Başkan Hüseyin Cemal Akın'dı.
Beydağlarında kentsel dönüşüm yapacağım diyerek işe başladı.
Gecekondu sahipleri ayaklandı, "istemiyoruz" diyerek. Dernekler kuruldu, toplantılar yapıldı "Bu dönüşüm bizi mahvedecek" diye.
Toplantılarda gerilim arttı, siyasetçilerin üzerine yüründü.
Yerel seçimler gelmişti, AK partide dengeler değişmiş, H.Cemal Akın yeniden aday gösterilmedi.
Başkanlık koltuğuna Ahmet Çakır oturdu...
Kentsel dönüşümden vazgeçemeyiz diyerek projeyi devam ettirdi. Kanal üstü tabir edilen Beydağları İnderesinden başlayarak Cemal Gürsel mahallesine kadar alan TOKİ'ye devredildi. TOKİ konut yapacak hak sahiplerine verecekti.
Alan oldukçe büyüktü bu nedenle Türkiye'nin en büyük kentsel dönüşüm projelerinden biri oldu. 4 ayrı etaba ayrıldı Beydağları. 1. ve 2.Etapta 4 bin 195 adet konut bekleyen hak sahibi vardı. Binalar 5-6 kat olarak planlanmıştı. Ancak TOKİ yüzde 40 indirim ısrarını kabul edince kat sayısı bir anda 15 kata çıktı. Bitirilen 4 195 konut, hak sahiplerine tam 5 yıl sonra teslim edildi.
Beydağlarında Kentsel dönüşüm yapılmadan önce ısrarlı bir kentsel dönüşüm taraftarıydım. Ama proje bitimine yakın Beydağlarına gittiğimde kentsel dönüşüm tam bir rezalete döndürülmüştü. Hiç bir mimari özelliği olmayan, estetik görünmeyen, bina bütünlüğünden yoksun, gelişi güzel yerleştirilmiş, birbirini perdeleyen, çevre düzenlemesi olmayan son derece kalitesiz binalar topluluğunu görünce kahrolmuştuk.
Bu nasıl kentsel dönüşümdü? Daha önceden yan yana sıralanmış yatay gecekondular, toplanarak bu kez üst üste konularak dikey gecekondu Apartmanlar yapılmıştı. Tek katlı ve yeşil içerisindeki gecekonduların yerini beton yığınları almıştı. Bir Cami yapmışlar iki yanı uçurum ve yol. Görenler vatandaş bu Camiye nasıl gidecek diye soruyor. 15 Katlı beton yığını binaları görenler bırakın kentsel dönüşümü gecekondular eskisi gibi kalsın demeye başladılar.
TOKİ Ankara'da haritalara bakarak İstanbul Kayaşehir'de uyguladığı konut projelerini hiç bir araştırma ve bilgilendirme dahi yapmadan Beydağlarında uygulamaya başlamıştı. Kafayı Kernek'e, Kanal boyuna, İsmet Paşa parkına takan Büyükşehir Belediyesi'nin kurmay yöneticileri de "Nasıl olsa TOKİ yapıyor" diyerekten projeyi dahi incelemeyince Beydağlarındaki kentsel dönüşüm tam bir hayal kırıklığı yarattı. Ancak, TOKİ Beydağlarında binlerce konut inşa etmiş, yer sahibi, hak sahibi olmayan vatandaşlara da çok sayıda konut satmıştı. Olan büyük ümitlerle başlanılan kentsel dönüşüme olmuştu.
Bu proje ders olsun denildi. Büyükşehir Belediyesi bu kez 3. ve 4. etaplarda uygulanacak projeleri tek tek inceledi, bazı projeleri geri iade etti. Yeni projeler hazırlandı, bu kez TOKİ'ye istediği yere konut yapma imkanı verilmedi.
Malatya Büyükşehir Belediyesinden yapılan açıklama da 1. ve 2. Etapta dikey mimari uygulandığı itirafına yer verilerek " 3. ve 4. etapta ise yatay mimariye öncelik veriliyor. 7.500 adet konutun yapılmasının planlandığı proje kapsamında; 4 ile 10 kat yüksekliğinde binalar planlanıyor. Proje içerisinde ayrıca 1 km'lik ticaret+konut aksı oluşturularak alanın cazibe merkezi haline getirilmesi hedefleniyor. Konut büyüklükleri ise 90 m2 ile 120 m2 arasında değişirken, 8 tip konutun yapılması tasarlanıyor. Ticari alanlarda ise 19 m2 ile 120 m2 arasında 238 işyeri bulunuyor. Yaşamı kolaylaştıracak sosyal tesislerin de öne çıktığı bu etaplarda; 7.500 konut ve 238 işyerinin yanı sıra, 5 sosyal ve kültürel tesis, 4 spor tesisi, 5 sağlık tesisi, 4 ilkokul, 5 ortaokul, 2 lise ve 5 camii yapılması planlanıyor" denildi.
Açıklama da yer alan 4 Katı anladık da 10 katlı yatay bina nasıl oluyor. TOKİ'nin yüksek katlı bina yapma iştahı 3. ve 4.etap kentsel dönüşümde de devam edecek gibi görünüyor. 15 Katlı binalar 10 kata düşecek hepsi o kadar. Proje resimlere bakıldığında hiç değilse binalarda görüntü bütünlüğü var.
Ancak Beydağlarına 10 katlı bina yapmak hala doğru değil.
Kernek Parkına, kapatılan gölün yerine sabah güneşi saat 09.00'dan önce düşmüyor. Baktım TOKİ'nin o rezalet yüksek katlı binaları, hava akımından sonra güneşi bile perdelemiş.
Oysa Beydağları Malatya'nın vitriniydi.
Oraya özel projeler geliştirilmeliydi.
Malatya'ya özgü binalar yapılmalıydı.
Yine de bir önceki projeye göre daha derli toplu görünen Kentsel dönüşüm konusunda Mimar ve Mühendis odalarımız, meslek kuruluşlarımızda görüşlerini açıklamalı, projeleri incelemelidir.,
Yoksa bugün olduğu gibi yarın da daha çok konuşuruz.
Olan Malatya'ya olur...
YORUMLAR